Nagroda Wiecznie Młodzi im. Aleksandra Doby

Laureaci Nagrody Wiecznie Młodzi im. Aleksandra Doby

2017 – Ryszard Jan Pawłowski
 
Pierwszego laureata Nagrody Wiecznie Młodzi nie trzeba specjalnie przedstawiać. Wystarczy jedno słowo: Napał. Tak brzmi pseudonim jednego z najlepszych i najbardziej wszechstronnych polskich himalaistów, pięciokrotnego zdobywcy Mount Everestu, autora wielu nowych dróg i wartościowych powtórzeń w górach wszystkich kontynentów, a także jednego z najbardziej doświadczonych przewodników wysokościowych na świecie. Wymieniać tak można by jeszcze długo.
 
Biorąc pod uwagę, jak niezwykle aktywny pozostaje wciąż Ryszard Pawłowski, aż trudno uwierzyć, że w jego metryce nie ma błędu. A jednak – człowiek, który w latach osiemdziesiątych był jednym z tych, którzy stworzyli legendę złotej ery polskiego himalaizmu, i do dziś jest w stanie zawstydzić formą niejednego młodzieniaszka, za trzy lata będzie świętował 70. urodziny.
 
Kapituła Nagrody Wiecznie Młodzi doceniła go jednak nie za zasługi, ale za ambitny i konkretny projekt. Grant ufundowany przez prezydenta Gdyni Pawłowski przeznaczy na próbę wejścia na mierzące 8156 m Manaslu (bez dodatkowego tlenu), z którym to szczytem ma pewne zadawnione porachunki – w 2013 roku po załamaniu pogody musiał zawrócić z wysokości 7600 m. Jeśli tym razem osiągnie wierzchołek, będzie to jego jedenasty zdobyty ośmiotysięcznik.

2018 – Lech Flaczyński
 
Lech Flaczyński, z zawodu tłumacz, z zamiłowania alpinista i podróżnik. Wspina się (ma na swoim koncie liczne drogi w Tatrach, Alpach, górach Alaski, Górach Św. Eliasza w Kanadzie i w Himalajach), startuje w maratonach na rowerze górskim i pływa składaną kanadyjką po rzekach całego świata. Największą satysfakcję daje mu połączenie zmagań z dwoma ukochanymi żywiołami - górami i wodą. Najlepiej - na dalekiej północy.
 
Często podróżuje wraz z synem, Wojciechem. W roku 2007 Flaczyńscy jako pierwsi Polacy spłynęli drugą co do wielkości rzeką Alaski, Kuskokwim River, aż do jej ujścia do Morza Beringa (dokonali tego podczas wyprawy, w trakcie której zdobyli też szczyt Denali). Za ten wyczyn otrzymali Kolosa (w kategorii "Wyczyn roku") oraz Nagrodę Dziennikarzy. Dwa lata później wspięli się na najwyższy szczyt Kanady, Mount Logan, i spłynęli canoe blisko dwa tysiące kilometrów po rzekach Jukon i Porcupine (wyróżnienie podczas Kolosów 2009).
 
W marcu 2018 roku Lech Flaczyński został drugim laureatem Nagrody Wiecznie Młodzi. Otrzymał ją na realizację swojej kolejnej próby wejścia na ośmiotysięcznik – tym razem na Makalu (8481 m). W Himalaje wyruszył niewiele później i – jak zwykle – z synem. Wyprawa miała dramatyczny przebieg i zakończyła się zdobyciem szczytu (bez wspomagania dodatkowym tlenem) przez Wojciecha Flaczyńskiego. Jego 70-letni, wiecznie młody ojciec, brał udział w ataku szczytowym i dotarł do plateau podszczytowego, bardzo blisko przedwierzchołka, powyżej 8000 m.

2019 – Ryszard Teisseyre

Spanie na dziko w namiocie, cały dobytek w sakwach i wiatr we włosach (szacownie siwych, choć wciąż całkiem bujnych), to właśnie to, co Ryszard Teisseyre lubi najbardziej. Emerytowany fizyk jądrowy z Wrocławia z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem w zawodzie oraz epizodem pracy jako listonosz na długodystansowe wyprawy rowerowe jeździ od lat. Na większość z nich z przyjacielem i towarzyszem doli oraz niedoli, Ryszardem Grześkowiakiem. „Markiz” Teisseyre i „Diabeł” Grześkowiak poznali się w Hiszpanii (oczywiście w podróży), a potem m.in. wspólnie objechali na rowerach Bałtyk, byli na Krymie, Islandii, dotarli na Nordkapp, kręcili się po Syberii i Mongolii, w końcu postanowili ruszyć za „wielką wodę”.

Najpierw była Alaska (w roku 2018) i opowieść o niej na Kolosach, a potem Ryszard de Teisseyre został wezwany… na scenę w Gdyni. By odebrać Nagrodę Wiecznie Młodzi – na realizację projektu podróży rowerowej (oczywiście wspólnie z „Diabłem”) od Alaski do Niagary przez Jukon i Calgary.

Rymując i pedałując, panowie wyruszyli z Anchorage w kierunku północno-wschodnim do Dawson City, a stamtąd na południe, przez prowincje Jukon i Kolumbia Brytyjska, do największego miasta Alberty – Calgary, i dalej na wschód aż do Toronto. Doświadczyli potęgi gór, bezmiaru prerii, bezkresu wielkich jezior, niedostępności tajgi, grzmienia Niagary i dobroci ludzi. Zmagali się z insektami, podjazdami, zimnem, wilgocią, tropikiem, ulewami i żarem słońca. Łącznie wykręcili na rowerach prawie 7500 km. Przez trzy miesiące.

2020 - Anita Pogorzelska

Nauczycielka z Warszawy, dziś już emerytowana, mówi, że podróżowała od zawsze. Bardzo długo jednak wyłącznie w wyobraźni i palcem po mapie. Odwagi do tego, by przekuć marzenia w rzeczywistość, nabrała dopiero, gdy uświadomiła sobie, że lepiej już nie będzie: kiepski angielski, marna emerytura i brak kondycji wydawały się przekonującymi argumentami, by sobie darować „wygłupy”. Ale Anita Pogorzelska postanowiła być przekorna. Zaczęła od wyjazdów z biurami podróży, ale szybko poczuła, że potrzebuje więcej swobody. Od tego czasu podróżuje już po swojemu – z plecakiem, skromnym budżetem, starając się dotrzeć tam, gdzie trudno i gdzie czeka autentyczna przygoda.

Była w ten sposób w Afryce, w Indiach, podglądała też życie codzienne Korowajów i Danich – rdzennych mieszkańców Papui Zachodniej. Podczas swojej podróży do Indonezji przedzierała się przez las deszczowy, brnęła przez bagna i zmagała się z niedającą oddychać wilgocią, by w końcu dotrzeć do celu – Doliny Baliem i wioski Jiwka. Nurkowała też u wybrzeży wysp należących do archipelagu Raja Ampat.

W październiku 2020 roku Kapituła Kolosów doceniła Anitę Pogorzelską, przyznając jej Nagrodę Wiecznie Młodzi. Podróżniczka planuje wykorzystać ją na wyprawę tyleż w przestrzeni, co w czasie – chce bowiem odwiedzić ludzi, którzy w sercu Azji wciąż żyją niezależni od wpływów zachodniej cywilizacji: Apatanich w indyjskiej dolinie Ziro, rdzennych mieszkańców Bhutanu i ostatnich nepalskich nomadów – Raute.

2021 - Wojciech Dąbrowski

Pochodzący z Gdańska weteran podróżowania zwiedza świat z plecakiem od ponad pięćdziesięciu lat. Liczba i różnorodność podejmowanych przez niego wypraw, obieranych kierunków oraz sposobów na poznawanie nowych miejsc pozwala z dużą dozą prawdopodobieństwa twierdzić, że mało który Polak – a może nie tylko – widział za swojego życia więcej od Wojciecha Dąbrowskiego. Szczyci się – i słusznie – że odwiedził wszystkie państwa na świecie, a przy okazji aż trzynastokrotnie okrążył kulę ziemską.

Z wykształcenia inżynier telekomunikacji, absolwent Politechniki Gdańskiej, od dziecka interesował się łącznością i już jako nastolatek konstruował linie telefoniczne do sąsiadów oraz amatorskie radia tranzystorowe. Po ukończeniu studiów przez ponad trzydzieści lat pracował w swoim zawodzie. Wychował dwóch synów i doczekał się czterech wnuków.

W pierwszą zagraniczną podróż wyruszył w wieku czternastu lat – do ówczesnej Czechosłowacji. A potem… Długo by opowiadać, bo Wojciech Dąbrowski był właściwie wszędzie. Najciekawsze ze swoich przygód opisał w książce pt. Na siedem kontynentów. Notatnik podróżnika. Nagrodę Wiecznie Młodzi – której patronem jest od 2021 roku Aleksander Doba – otrzymał na projekt wyprawy w poszukiwaniu siedlisk pingwinów cesarskich.

2022 – Maciej Krzeptowski

Kapitan jachtowy, żeglarz, podróżnik i niestrudzony popularyzator polskich dokonań marynistycznych. W latach 1975–1976 uczestniczył w pierwszej polskiej Morskiej Ekspedycji Antarktycznej, zaś w latach 2000–2003 dowodził słynnym jachtem Maria Ludomira Mączki podczas rejsu dookoła świata (za co otrzymał wyróżnienie na Kolosach 2003). Na jachcie Stary prowadził wyprawy młodzieżowe wokół Islandii (2009) i na Spitsbergen (2015). Autor wystaw, m.in. Polacy w wyprawach polarnych i „Marią” przez Pacyfik, oraz książek „Marią” dookoła świata dwadzieścia lat później, Pół wieku i trzy oceany oraz Trzymam się morza, a także współautor albumu Mam na imię Ludomir i monografii Zasolony król.

Z wykształcenia biolog, doktor nauk przyrodniczych, ekspert w dziedzinie ichtiologii i przyrody morza. Nagrodę Wiecznie Młodzi im. A. Doby w kwietniu 2022 roku otrzymał z rąk prezydenta Wojciecha Szczurka i Gabrieli Doby na zorganizowanie skromnego – jeśli porównamy do innych jego dokonań – ale niezwykle ważnego i bardzo aktualnego przedsięwzięcia: ukraińsko-polskiego młodzieżowego rejsu po Zalewie Szczecińskim. Celem projektu, który będzie realizowany latem 2022 roku, jest integracja nastolatków z Polski i Ukrainy (załoganci to osoby w wieku 14-17 lat) przez stworzenie im możliwości uczestnictwa w atrakcyjnym, wzmacniającym i – w pełnym znaczeniu tego słowa – wspólnym doświadczeniu podczas żeglowania po wodach Zalewu Szczecińskiego, Zalewu Kamieńskiego, Jeziora Dąbie oraz rzek i kanałów łączących te akweny.

2023 – Michał Kochańczyk

Żywa legenda środowiska podróżniczego. Od kilkudziesięciu lat realizuje się w przeróżnych dyscyplinach – taternik i alpinista, wędrowiec, rowerzysta, polarnik, żeglarz. Ale i działacz organizacyjny, publicysta, fotograf, filmowiec, realizator programów telewizyjnych oraz wykładowca akademicki. Podróże to jego życiowa pasja, a zapoczątkowało ją samotne przejście z Oliwy do Sopotu w wieku 4 lat.

Wspinanie w Tatrach zaczynał jako student Wydziału Ekonomiki Przemysłu Uniwersytetu Gdańskiego w 1970 roku. Jest autorem popularnej zimowej taternickiej drogi wspinaczkowej w rejonie Hali Gąsienicowej (droga Kochańczyka, pierwsze przejście z Bogusławem Laskowskim w marcu 1996 roku). Wspinał się w Pamirze, Himalajach, Andach, górach Afryki, na Spitsbergenie i Alasce. Jego największym osiągnięciem górskim jest udział w przeprowadzeniu nowej drogi na jedną z najtrudniejszych gór świata: szczyt Fitz Roy w Patagonii.

Wędrował po większości pustyń na świecie, Syberii, przez wilgotne lasy równikowe, a na nartach przez Spitsbergen. Kawał Afryki przejechał land roverem. Przez Bałtyk przepłynął na drewnianej tratwie, której kapitanem był Andrzej Urbańczyk. W Amazonii pływał kajakiem, a górską rzekę Czeremosz w Czarnochorze na Ukrainie spłynął katamaranem.

Na rowerze przemierzył polską ścianę wschodnią i Litwę. Teraz chce rowerem objechać Kubę. Na ten cel przeznaczy Nagrodę Wiecznie Młodzi im. Aleksandra Doby. Plan wyprawy zakłada przemierzenie wyspy lokalnymi, często terenowymi drogami jak najbliżej linii brzegowej.

  • ikonaOpublikowano: 13.03.2017 13:38
  • ikona

    Autor: Administrator

  • ikonaZmodyfikowano: 22.08.2023 09:59
  • ikonaZmodyfikował: Estera Grubert
ikona