Aktualności

Modernizm okiem mewy – Dom Bawełny

Dom Bawełny przy ul. Derdowskiego 26. Fot. Michał Sałata

Dom Bawełny przy ul. Derdowskiego 26. Fot. Michał Sałata

Kontynuując cykl „Modernizm okiem mewy” lecimy dronem w rejon ulic Derdowskiego i Żeromskiego, gdzie dominuje okazały, sześciokondygnacyjny gmach Domu Bawełny. To nie tylko jedna z pereł gdyńskiego modernizmu, ale i kawał historii miasta – działa tu od 85 lat Sąd Arbitrażowy przy Izbie Bawełny.


Architektura modernistyczna to jeden z najcenniejszych skarbów Gdyni – oficjalny kandydat Polski na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Można poznawać go na różne sposoby, m.in. podczas spacerów z przewodnikami i plenerów fotograficznych. W cyklu „Modernizm okiem mewy” wznosimy się ponad chodniki i pokazujemy perły modernizmu z lotu ptaka.

W 13. odcinku cyklu przedstawiamy stojący przy ul. Derdowskiego 26 Dom Bawełny, który fani architektury i fotografii mieli okazję odwiedzić już w tym roku podczas foto-spceru Gdyńskiego Szlaku Modernizmu.



Monumentalizm modernistyczny 


Na pograniczu miasta i portu wybudowano w 1938 roku siedzibę szacownej instytucji – Izby Arbitrażowej Bawełny, której historię przedstawiliśmy w artykule Bawełniana historia Gdyni. A skoro szacowna instytucja, to i gmach musiał być okazały. Warszawski architekt Wacław Tomaszewski dodał więc do prostoty modernizmu szczyptę monumentalizmu i tak powstał już na pierwszy rzut oka budzący szacunek elegancki budynek w stylu monumentalizmu modernistycznego.

Archiwalne, czarnobiałe zdjęcie gmachu Domu Bawełny w Gdyni.
Dom Bawełny w 1939 roku. Źródło: www.modernizmgdyni.pl



- Styl ten, wg dr Marii Sołtysik wywodzący się z protestu przeciw estetyce gołego muru, łączył tendencje klasycyzujące z nowoczesną prostotą i funkcjonalnością. Wertykalną kompozycję gmachu i jego szkieletową konstrukcję podkreślają rzędy lizen i filarów. Budynek jest mocno przeszklony, jego jasną elewację zdobi napis „Dom Bawełny”, a gładko otynkowane ściany podzielone są poziomymi i pionowymi żłobieniami imitującymi fakturę kamiennej okładziny - pisze portal modernizmgdyni.pl.


Co ciekawe, choć budynek znajduje się przy ulicy Derdowskiego, to nie stoi dokładnie wzdłuż ulicy, lecz pod pewnym kątem do niej. Takie usytuowanie miało zapewnić na najwyżej kondygnacji optymalne światło do klasyfikacji próbek bawełny. Te odchylenie od linii jezdni, niezauważalne z poziomu chodnika, da się zauważyć na naszym filmie z lotu ptaka.

  • ikonaOpublikowano: 29.03.2024 12:00
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 29.03.2024 13:50
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona

Zobacz także