Relacje z zakończonych prac konserwatorskich

Prace konserwatorskie zrealizowane w 2023 roku, cz. 2/2

Prace przy dachu kościoła na Oksywiu i przy pustakach szklanych YMCA

Prace przy dachu kościoła na Oksywiu i przy pustakach szklanych YMCA

W 2023 roku w ramach programu dotacji na zabytki, finansowanego z budżetu Gminy Miasta Gdyni zrealizowano prace przy 10 obiektach, na które przyznano ponad 1 000 000 zł.


Poniżej prezentujemy prace wykonane przy 5 z nich.

Budynek mieszkalny, ul. Olsztyńska 28
remont elewacji wschodniej i północnej


Stan początkowy i efekt końcowy
Widok na elewację tylną (północną) po wykonaniu prac ze zdjęciem stanu pierwotnego

Budynek willi czynszowej z lat 30. XX w. został zaprojektowany przez Maksymiliana Zuske-Zdzierza - autora wielu gdyńskich kamienic i willi. Obiekt został ujęty gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni oraz objęty ochroną konserwatorską w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, gdzie został ujęty w grupie A jako obiekt o wysokich walorach kulturowych.
 
Budynek uzyskał w ubiegłych latach dotacje na renowacje portalu wejściowego z lastryko, drzwi wejściowych oraz elewacji południowej i zachodniej. W roku 2023 zakończono prace restauratorskie przy budynku renowacją pozostałych elewacji - północnej i wschodniej.
 
Ściana wschodnia, wykończona tynkiem szlachetnym gniazdkowanym, została oczyszczona przegrzaną parą wodną i pastą czyszczącą, usunięto z niej wtórne ubytki i uzupełniono je zaprawą sporządzoną wg tradycyjnej receptury tynkarskiej odtwarzając gniazdkowania.
 
Elewacja północna znajdowała się w bardzo złym stanie. W przeciwieństwie do pozostałych elewacji tynki wykończono tutaj metodą „na gładko”. Widoczne były przegnicia wyprawy tynkarskiej, porażenia grzybami i porostami, wtórne uzupełnienia, zanieczyszczenia substancją bitumiczną, odspojenia i spękania. W złym stanie znajdował się również balkon, którego odsłonięte elementy konstrukcyjne pokryła rdza. Po oczyszczeniu elewacji i ocenie stanu tynków zwiększono pierwotny zakres powierzchni tynków do wymiany, wtórne uzupełnienia zastąpiono nowym tynkiem, wyremontowano balkon oraz cokół lastrykowy. Wymieniono również obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe.
Tynk gniazdkowany widoczny na elewacji wschodniej budynku uzyskiwany był przez nakrapianie warstwy zaprawy tynkarskiej na elewację, a następnie delikatne zacieranie miejscowe z pozostawieniem widocznych wgłebień w strukturę, która z czasem ciemniała, co dawało ciekawy efekt plastyczny.
 
Właściciel na własny koszt przeprowadził również szereg innych prac przy budynku, w tym m.in. renowację okien.

Czyszczenie i zbicie tynków
W trakcie prac oczyszczających obu elewacji i elewacja tylna po zbiciu odspojonych tynków


Budynek mieszkalny, ul. Słowackiego 34
renowacja stolarki drzwiowej wejścia głównego


Historyczny budynek i drzwi przed i po renowacji
Widok na budynek tuż po wybudowaniu i widok na drzwi frontowe przed i po renowacji

Budynek powstały w latach 30. XX w. położony jest na obszarze modernistycznego układu urbanistycznego śródmieścia Gdyni wpisanego do rejestru zabytków. Został także ujęty w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni. Zachował oryginalną stolarkę drzwiową nie tylko wejścia głównego, ale również przedsionka wewnątrz.

Prace renowacyjne drzwi rozpoczęto od wymontowania i przewiezienia ich do warsztatu, gdzie zostały oczyszczone z warstw farb, ukazując dębowe drewno, które pierwotnie było impregnowane jedynie olejem. Ramy drzwi zostały poddane renowacji na miejscu. Rysy i ubytki w drewnie uzupełniono zaprawą żywiczną i szpachlówką. Oczyszczono metalowe, w tym mosiężne elementy m.in. zawiasy, wymieniono klamki i szklenie, a drewno zabezpieczono lakierem.


Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 11 - Pułaskiego 9
remont balustrady balkonu ostatniej kondygnacji


Budynek przed i po remoncie

Balkon po remoncie
Budynek przed i po remoncie oraz zbliżenie na remontowany balkon

Obiekt położony jest na obszarze modernistycznego układu urbanistycznego śródmieścia Gdyni wpisanego do rejestru zabytków.

Balustrada balkonu jego ostatniej kondygnacji od strony ul. Świętojańskiej znajdowała się w złym stanie i wymagała remontu. Przeprowadzone prace obejmowały demontaż płyt, oczyszczenie konstrukcji, wykonanie nowych obróbek blacharskich i nowej podkonstrukcji płyt balustrady oraz zamontowanie płyt.


Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 48
renowacja detali i tynków szlachetnych oraz pozostałe prace remontowe elewacji frontowej


Elewacja przed i po remoncie
Elewacja frontowa budynku przed i po renowacji

Budynek z lat 30. XX w. zaprojektowany przez Stanisława Żwirskiego został objęty indywidualną ochroną konserwatorską poprzez ujęcie w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni.
 
Zachował fragmenty oryginalnej wyprawy tynkarskiej, pozostałości lastryko w partii przyziemia i zniszczony, mozaikowy stopień wejściowy. Na oryginalny barwiony w masie tynk elewacji nałożono kilkadziesiąt lat temu szary tynk cementowo- wapienny. Całość była zabrudzona z wtórnie uzupełnionymi ubytkami. Na poziomie parteru część czerwonego, rowkowanego tynku dzielonego na pola została zniszczona lub zasłonięta.

Parter przed i w trakcie prac
Parter budynku przed i w trakcie wykonywania prac

Znaczną część czasu zajął remont balkonów, które okazały się być w dużo gorszym stanie technicznym niż przewidywano. Oczyszczono elewację nad parterem, jednak efekt nie był zadowalający. Wtórny tynk okazał się silnie przywierać do historycznego, wobec czego zdecydowano o nałożeniu nowego tynku odtwarzającego strukturalnie i kolorystycznie tynk pierwotny. Renowacji i odtworzeniu poddano czerwone, rowkowane tynki szlachetne w ościeżach okiennych, na gzymsie i w pasie parteru. Odrestaurowano również mozaikowy stopień wejściowy, co wiązało się z opracowaniem specjalnej technologii rekonstrukcji.

Stopień wejściowy

Mozaika stopnia
Stopień wejściowy przed, po i w trakcie renowacji oraz fragmenty nowej i starej mozaiki

Ze względu na trudności powstałe przy remoncie balkonów wynikające z ich złego stanu prace przesunęły się w czasie. Warunki atmosferyczne nie pozwoliły na całkowite wykończenie elewacji, dlatego odebrano prace tylko w części. Prace wykończeniowe przy elewacji parteru będą kontynuowane, gdy poprawią się warunki atmosferyczne.


Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 73
renowacja tynków szlachetnych gzymsu


Widok na budynek i gzyms
Budynek przed remontem gzymsu i fragment gzymsu po wykonaniu prac renowacyjnych

Obiekt powstały w latach 30. XX w. został ujęty w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni oraz objęty ochroną konserwatorską w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, gdzie został ujęty w grupie B jako obiekt o walorach kulturowych.

Fragmenty gzymsu były popękane, odspojone i miejscami mocno zabrudzone. Skuto luźne i zdegradowane partie tynków, wykonano przemurowania w obrębie ceglanego wątku i nałożono nowe warstwy wypraw tynkarskich. Zamontowano rowkowane płyty wykonane w pracowni w oparciu o zachowane fragmenty starego tynku. Całość zabezpieczono przed wnikaniem wody w głąb struktury materiału.

  • ikonaOpublikowano: 19.02.2024 08:29
  • ikona

    Autor: Luiza Skrzypkowska (l.skrzypkowska@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 27.02.2024 11:01
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona

Zobacz także