Uzyskany przez Polskę w 1918 r. dostęp do Morza Bałtyckiego na odcinku 147 km na mocy Traktatu Wersalskiego nie zawierał żadnego większego portu, ponieważ Gdańsk został Wolnym Miastem, pozostającym pod protektoratem Ligi Narodów. Blokada w porcie gdańskim przeładunku broni do Polski w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku udowodniła, że budowa własnego portu morskiego jest jedną z najważniejszych gwarancji niepodległości państwa polskiego i jego rozwoju gospodarczego. Szef Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych wiceadmirał Kazimierz Porębski w maju 1920 roku zlecił inż. Tadeuszowi Wendzie, który w latach I wojny światowej kierował budową portów w Windawie i Rewlu, znalezienie najbardziej dogodnego miejsca na budowę portu wojennego. Już czerwcu tego samego roku inż. T. Wenda złożył raport stwierdzający, że „najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położona w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku". Zaletami Gdyni ułatwiającymi budowę portu - wg inż. T. Wendy - były: niskie wybrzeże, osłonięcie potencjalnej lokalizacji od wiatrów przez Półwysep Helski i szybko obniżające się dno morskie sięgające 6 m głębokości już 400 m od brzegu. Już na jesieni 1920 roku rząd polski podjął decyzję o budowie w Gdyni „Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków", wg projektu inż. Wendy. Za formalny początek Portu Gdynia uważana jest data 23 września 1922 roku, kiedy to Sejm uchwalił ustawę, której art. 1 stwierdzał: „Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej". Uroczyste otwarcie „Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków" z udziałem prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni 29 kwietnia 1923 roku. Wizja inżyniera Tadeusza Wendy zaczęła urzeczywistniać się niespotykanie szybko - w ciągu trzech lat (1920-1923) powstały pierwsze zręby infrastrukturalne portu, a w 1926 r. niedawna wioska rybacka otrzymała prawa miejskie. Był to kluczowy moment dla rozwoju Miasta. W Gdyni zaczęły powstawać nowe inwestycje - ulice, budynki, przedsiębiorstwa prywatne. W świadomości ówczesnych, błyskawiczna przemiana wioski w miasto, wprowadziła do potocznego języka stwierdzenie „działać jak w gdyńskim tempie". Oznaczało to, że czas, który był dany budowniczym miasta, został znakomicie wykorzystany, a efekty budowy, były na tyle imponujące i wyprzedzające ówczesną rzeczywistość, że znalazły uznanie w Polsce i na świecie. Każda kolejna inwestycja kształtująca przestrzeń miejską stawała się symbolem Gdyni - miasta na wskroś przesiąkniętego ideą wyniesienia się Polski na niepodległość, a także swoistym znakiem czasu - uniwersalizmu, ponadprzeciętności oraz innowacyjności. Duch przedsiębiorczości i dynamizmu jest jednym z wyznaczników funkcjonowania miasta również dziś. Władze Miasta dochowują wszelkich starań, aby stworzyć pozytywne uwarunkowania dla rozwoju społeczno-gospodarczego Gdyni i stałego podnoszenia jakości życia jej mieszkańców. Receptą na sukces jest spójna wizja własnego rozwoju i konsekwencja w działaniu. Jak najszersze spektrum inwestycji w gdyńską gospodarkę oraz w podniesienie warunków mieszkaniowych Gdynian jest przedmiotem ciągłej i wnikliwej analizy władz. Najlepsze inicjatywy inwestycyjne nie pozostają bez echa i uzyskują poparcie gdyńskich władz samorządowych. W latach dziewięćdziesiątych ub. wieku na czele samorządowców, którzy współtworzyli kształt miasta stanęli Gdyni Franciszka Cegielska - Prezydent Miasta Gdyni i Wojciech Szczurek pełniący w tych latach stanowisko Przewodniczącego Rady Miasta Gdyni. Działalność samorządu gdyńskiego ukierunkowana była m.in. na odbudowę więzi społecznych, otwarcie się miasta na świat, tworzenie atmosfery twórczej przedsiębiorczości, współdziałanie na szczeblu lokalnym. Szczególną atmosferę Gdyni w tych latach tworzyły także wielkie imprezy, jak Europartenariat Polska'94, powołanie centrum targowo-wystawienniczego WTC Gdynia-Expo i jego bogaty program targowy. Pomysłodawcą nagrody i jej nazwy, honorującej najlepsze gdyńskie inwestycje, które w istotny sposób wpływają na rozwój miasta oraz kształtują pozytywny wizerunek gdyńskiej aglomeracji, był pan dr inż. Stanisław Szwabski - w latach II kadencji władz samorządowych wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni. Tak wspomina ten czas: „(...) pomysł nagrody powstał na początku drugiej kadencji gdyńskiego samorządu. Wtedy właśnie, wpadłem na pomysł, iż należy w istotny sposób wyróżniać formy inwestujące w Gdyni, poprzez coroczną prezentację ich osiągnięć. Pierwotny pomysł polegał na pokazaniu tych inwestycji w mieście, które na co dzień nie rzucają się w oczy. Uważałem, że trzeba promować małe i średnie firmy, gdyż duże inwestycje same się obronią; (...) ostatecznie, kapituła przyznająca nagrodę „Czas Gdyni" postanowiła ukierunkować się na duże inwestycje miejskie. (...) Kapituła nagrody zawsze myśli o tym jak dana inwestycja może wpłynąć na decyzję innych inwestorów, przyciągając ich do Gdyni." Propozycja dr inż. Stanisława Szwabskiego złożona ówczesnej Prezydent Miasta Franciszce Cegielskiej, aby tego rodzaju nagroda na stale wpisała się w kalendarz rozwojowy miasta została zaakceptowana. Ogłoszenie listy laureatów Nagrody za osiągnięcia roku ubiegłego i wręczenie pamiątkowych statuetek odbywa się corocznie w lutym w trakcie uroczystej sesji Rady Miasta Gdyni z okazji rocznicy nadania miastu praw miejskich 10 lutego 1926 r. Nagrodę stanowi miniaturowa płaskorzeźba w brązie specjalnie zaprojektowana przez rzeźbiarkę Emilię Kaus oraz dyplom. Przyznawane są również wyróżnienia. Statuetka za nagrodzoną inwestycję Dyplom Opublikowano: 04.05.2016 00:00 Autor: Konrad Niżnik (k.niznik@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 18.08.2022 14:35 Zmodyfikował: Paweł Jałoszewski